Berserk

Giới Thiệu

Griffith's betrayal in Eclipse là đỉnh cao bi kịch Berserk, nơi lý tưởng tha hóa thành sát nhân. Phân tích này đi sâu tâm lý Griffith và Miura's art disgust, như một chapter đẫm máu kinh điển.

Tâm Lý của Griffith (anh ưng)

Griffith là một nhân vật có tâm lý cực kỳ phức tạp và mâu thuẫn — vừa rực rỡ như một vì sao, vừa tối tăm đến rợn người. Ở bề ngoài, anh toát lên vẻ thanh tao, tự tin, thông minh và có khí chất của một nhà lãnh đạo sinh ra để chinh phục. Griffith không chỉ mơ ước quyền lực; anh mơ một giấc mộng “vĩ đại”, nơi bản thân vươn tới tầm của những vị vua, vượt khỏi số phận thường dân. Nhưng sâu bên trong, tâm lý của Griffith là sự pha trộn giữa kiêu ngạo, khát vọng tuyệt đối, và một nỗi cô đơn khôn nguôi. Anh coi mọi người xung quanh như những mảnh ghép tạm thời cho giấc mộng của mình, nhưng lại bị Guts — người đầu tiên khiến anh dao động — làm lung lay niềm tin đó. Chính khi nhận ra rằng Guts có thể rời đi, Griffith bộc lộ bản chất con người thật: yếu đuối, sợ hãi và mất kiểm soát.

Từ đó, Griffith rơi vào một chuỗi bi kịch tâm lý: anh vừa yêu, vừa căm, vừa cần, vừa ghét Guts. Việc bị bắt, tra tấn và mất tất cả không chỉ khiến anh suy sụp về thể xác mà còn tan vỡ hoàn toàn về tâm hồn. Khi được trao cơ hội trở thành Femto, Griffith đã chọn phản bội nhân tính của mình để đạt lại giấc mơ — điều cho thấy tâm lý anh đã bị bóp méo bởi tuyệt vọng và tự tôn cực độ. Sau khi trở thành thần, Griffith vẫn giữ lại ánh sáng của lý tưởng xưa, nhưng nó đã biến chất: không còn là giấc mộng đẹp của con người, mà là ý chí của một thực thể vượt trên đạo đức.

Từ đó, Griffith rơi vào một chuỗi bi kịch tâm lý: anh vừa yêu, vừa căm, vừa cần, vừa ghét Guts. Việc bị bắt, tra tấn và mất tất cả không chỉ khiến anh suy sụp về thể xác mà còn tan vỡ hoàn toàn về tâm hồn. Khi được trao cơ hội trở thành Femto, Griffith đã chọn phản bội nhân tính của mình để đạt lại giấc mơ — điều cho thấy tâm lý anh đã bị bóp méo bởi tuyệt vọng và tự tôn cực độ. Sau khi trở thành thần, Griffith vẫn giữ lại ánh sáng của lý tưởng xưa, nhưng nó đã biến chất: không còn là giấc mộng đẹp của con người, mà là ý chí của một thực thể vượt trên đạo đức.

Những nguồn cảm hứng làm nên Berserk

Lấy bối cảnh châu Âu thời Trung cổ, Berserk mô tả thế giới đẫm máu của những hiệp sỹ đánh thuê, những người có chiều sâu tâm lý đầy mâu thuẫn: cùng lúc hào hiệp, giản dị nhưng toan tính, tham vọng. Những chiến binh như Guts, Griffith và Casca chìm đắm trong chiến tranh cát cứ liên miên. Họ theo đuổi ước mơ, bảo vệ người tình, và trả thù trong quỹ đạo cuộc sống đầy giết chóc, thao túng và khổ đau. Thể loại Dark Fantasy mở đường cho độc giả trải nghiệm những sự biến cao trào đầy ắp cảm xúc cực đoan như sợ hãi, rùng mình và thậm chí giận dữ. Những màn giết chóc man rợ như chúng ta đã thấy trong Berserk dường như quá lệch chuẩn và không được chấp nhận rộng rãi ngoài đời thật. Tuy vậy, đó lại là điểm hút khách nhất của series manga này. Tôi tin rằng để nhận được tình yêu lớn như vậy, Berserk cũng phải đồng điệu phần nào đó với hơi thở thời đại của người trẻ. Trước khi tìm điểm chạm giữa thế giới của Berserk và thế giới thực, hãy cùng thưởng thức tác phẩm mô tả địa ngục của hoạ sĩ thời Trung cổ Hieronymus Bosch - cảm hứng sáng tác bất tận cho Kentaro Miura.

Có thể thấy sự tương đồng rõ rệt giữa hai phong cách vẽ, dù một người sống ở Châu Âu Trung cổ, còn một người sống ở Nhật Bản hiện đại. Ngẫm về sự tương đồng này, bên cạnh bề nổi của sự ảnh hưởng toàn cầu hoá và sự học hỏi phong cách cá nhân, ta thấy sự tương đồng về hoàn cảnh xã hội của cả 2 tác giả. Bosch sống trong thời đại châu Âu dần thoát khỏi trận mạc của các thế lực phong kiến và bắt đầu phát triển trù phú, song vẫn chịu ảnh hưởng bởi văn hoá Trung cổ xưa kia. Nét vẽ của Bosch mô tả chính xác những hiện tượng quang học nhờ sự tiến bộ của các ngành khoa học tự nhiên, nhưng chủ đề ông quan tâm vẫn là những xung đột bạo lực nhuốm màu tôn giáo. Miura sinh ra ở nước Nhật thời hậu chiến. Thất trận trong Chiến tranh thế giới thứ hai, song Nhật Bản vẫn nhanh chóng vươn lên thành một cường quốc nhờ sự chăm chỉ và đức tính kỷ luật của người dân. Cái giá phải trả là vài thế hệ bị nhấn chìm trong vòng xoáy của kim tiền, của nỗi ám ảnh phát triển kinh tế và của sự bóc lột tư bản chủ nghĩa. Thế giới Berserk của Miura mang âm hưởng của cuộc cạnh tranh nhiễu loạn và khốc liệt của nền kinh tế thị trường. Điều này phần nào được phản ánh trong triết lý sáng tạo của ông. Bosch và Miura sống giữa những chuyển mình có tính thời đại. Ở đó, con người không có quyền dừng lại nghỉ ngơi.

Sự phản chiếu thế giới thật

Từ bối cảnh sống của hai tác giả, ta có thể thấy các chiến binh điên loạn, quái vật và phép thuật không bước ra từ địa ngục của Bosch, hay từ thế giới Dark Fantasy của Miura. Chúng đến từ những nhiễu loạn tâm lý của chính những con người thường nhật trong cuộc đua địa vị xã hội, mức sống trung bình, KPI và bằng cấp. Lẽ chăng từ thời đại của Hieronymus Bosch tới Kentaro Miura, cuộc sống của con người chẳng có gì thay đổi? Những Berserk Trung cổ có phải chỉ được đeo thêm những lớp mặt nạ nhân từ hơn? Trong nghiên cứu của nhà sử học Michael P. Speidel, Berserk – chiến binh điên – là một hình tượng văn hoá có tính phổ quát của nhân loại. Từ Hy Lạp cổ đại, Lưỡng Hà cho tới thế giới Á Đông, Berserk được mô tả như một người chiến binh. Người chiến binh này sống lang thang, kiếm sống nhờ đánh thuê trong chiến trận, và có hành vi lệch chuẩn tuyệt đối: hung dữ, không sợ chết và không ngần ngại tham gia vào bất cứ thử thách nào dù chúng khó khăn đến đâu. Ở thời đại đề cao sự cạnh tranh như hôm nay, phải chăng tất cả chúng ta được kỳ vọng phải là phiên bản khác của Berserk?

Sự khắc hoạ đời sống tâm lý của thế hệ trẻ ngày nay

Chìm đắm trong những khuôn hình bạo lực, thế giới nội tâm của những Berserk đã “lây lan” vào chiều sâu tâm lý của chúng ta. Thế hệ Gen Z bị đẩy vào dòng xoáy bất tận của sự phát triển kinh tế. Thời gian và áp lực cuộc sống là câu thúc để ta thay bỏ lớp mặt nạ xã hội mình đeo hàng ngày. Ta liên tục thay đổi bản thân theo những nhu cầu xã hội cấp bách mà không có dịp nhìn lại con người thật sự của mình. Trong nhân cách hỗn mang, mọi mảng sáng và mảng tối của tâm lý hoà với nhau làm một. Trước đây, hình tượng và nhân cách của những Berserk bị coi là đi lệch với luân thường đạo lý xã hội. Không có chiến chinh liên miên, họ chỉ là những tướng cướp. Trong thời buổi cạnh tranh thị trường, những phẩm chất xưa của người chiến binh điên dần trở thành những lẽ thường trong xã hội. Sự gay gắt, quyết liệt, không dừng bước và không biết mệt mỏi trở thành tiêu chuẩn đạo đức của lớp trẻ ngày nay. Đặc biệt là khi người ta coi mô hình phát triển kinh tế theo kiểu Nhật Bản là hình mẫu của sự tiến bộ Á Đông, sẽ còn có thêm nhiều nhân viên văn phòng làm việc quá giờ cho tới chết. Như vậy, tại sao cần phải đọc truyện nữa khi đời sống của chúng ta vốn đã éo le như vậy? Đó là bởi đời sống thực tế ít khi cung cấp sự kịch tính “như truyện” cho những người mưu cầu sự trầm bổng lên xuống. Hiệp sĩ, quái vật và chiến tranh trong thế giới tưởng tượng cứu rỗi chúng ta khỏi sự nhàm chán của thế giới thật

Nhưng hãy đừng chìm trong Dark Fantasy…

… vì nó mới chỉ mô tả một góc rất nhỏ trong sự sống rợn ngợp ngoài kia. Hãy hiểu rằng Fantasy là Fantasy, chứ không phải tất thảy đời sống. Thế hệ trẻ có nhiều tự do hơn những nhân vật bị mắc kẹt mãi mãi trên trang giấy. Chúng ta là những người cầm tác phẩm trên tay và diễn giải nó theo ý chí của mình. Quả thật, ở một tầng nghĩa nào đó, Berserk là tấm gương phản chiếu những gì đen tối nhất trong xã hội chuộng kim tiền và địa vị ngày nay. Đọc kiệt tác của Kentaro Miura, ta được nhìn vào cuộc đời theo lăng kính bi quan của ông. Đây là cơ hội cho người trẻ làm giàu nhãn quan của mình về thực tại, và cũng là dịp để chúng ta truy tìm thêm những khả năng và thái độ mới để đương đầu với hiện thực của chính mình. Tưởng nhớ tới bậc thầy truyện tranh Kentaro Miura, tác giả của Berserk. Cảm ơn ông vì tất cả.